Telefoonabonnement met ‘gratis’ gsm is volgens Hoge Raad koop op afbetaling en kredietovereenkomst

Het is gangbaar, dat je bij het afsluiten van een mobiele telefoonabonnement ‘gratis’ een toestel ontvangt. De Hoge Raad ziet dat ‘gratis’ anders. De letterlijke bewoordingen van een aanbieding of overeenkomst behoeven niet altijd doorslaggevend te zijn en dat is ook hier het geval.
In een procedure voor de Delftse kantonrechter werd tussen een provider en een consument getwist over de vraag of een mobiele telefoonabonnement waarbij een toestel gratis wordt aangeboden, kwalificeert als ‘koop op afbetaling’ en een kredietovereenkomst. De kantonrechter heeft deze vraag voorgelegd aan de Hoge Raad.
De Hoge Raad heeft onlangs geoordeeld dat dit inderdaad het geval is. Er is inderdaad sprake van koop op afbetaling en een kredietovereenkomst met de daarbij behorende wettelijke regimes. De veelal voor de consument beschermende regels kun je niet ontlopen door bepaalde bewoordingen (‘gratis’) te kiezen. Het gaat – zoals zo vaak – om de strekking van de overeenkomst.
De Hoge Raad overweegt in zijn uitspraak dat het in overeenstemming met de (financiële en bedrijfseconomische) werkelijkheid is, dat de consument niet alleen betaalt voor het abonnement, maar dat in de verschuldigde bedragen ook een vergoeding voor het toestel begrepen zit.
De provider heeft nog wel de mogelijkheid om het tegendeel aannemelijk te maken, maar dat lijkt een onmogelijke opgave.
De toepasselijkheid van de bepalingen inzake koop op afbetaling en met name van de wettelijke regelingen inzake kredietovereenkomsten (en dus ook de Wft) kan ingrijpende gevolgen hebben voor de providers. De Hoge Raad ziet het echter niet als zijn taak om op grond van deze gevolgen uitzonderingen op deze wettelijke regelingen te aanvaarden.