NFT’s, Web 3.0 en de metaverse: wat is het en hoe verhouden deze onderwerpen zich tot elkaar?

NFT’s, blockchain, Web 3.0 en de metaverse, het zijn termen die je steeds vaker hoort. Ook als het gaat om de juridische kant ervan. Zoals in onze vorige blog reeds aangekondigd, zullen wij in blog 2 en 3 van deze serie die juridische kant nader duiden. Meer in het bijzonder zullen wij kijken naar consequenties op het gebied van de bescherming van intellectuele eigendom. In deze blog zullen achtereenvolgens blockchain, NFT, Web 3.0 en de metaverse worden besproken. Ook wordt ingegaan op het onderlinge verband.

Wat is de Blockchain?

De blockchain is een netwerk van computers die is georganiseerd op een gedecentraliseerde manier, waarbij de data op deze verschillende computers ook nog eens identiek is. Er wordt in de blockchain een gedecentraliseerd grootboek of register onderhouden. Dit systeem wordt in stand gehouden door een consensusmechanisme, waarbij verschillende van elkaar onafhankelijke operators overeenstemming bereiken over de uitbreiding van het register en daarbij kopieën van de databestanden opslaan. Elk nieuw databestand (blokje in de blockchain) bevat altijd de informatie van het vorige blokje. Hierdoor ontstaat een lange, onveranderbare en (bijna) niet te kraken informatieketting. De inhoud van het nieuwe blokje in de chain is hierdoor altijd consistent met de inhoud van het oude blokje. Er is bij de blockchain dus sprake van een geautomatiseerde collectieve verificatie.

Een blockchain heeft vele verschillende toepassingen. Zo kunnen in de blockchain bijvoorbeeld allerhande transacties worden opgeslagen. Dit kan variëren van transacties die betrekking hebben op betaling met een digitale munt (denk hierbij aan betaling met cryptovaluta), tot transacties van belangrijke gegevens die uitgewisseld worden tussen partijen (denk hierbij aan overeenkomsten of eigendomsbewijzen). De collectieve verificatie maakt de blockchain een veilige manier om gevoelige data, maar ook grote hoeveelheden data, op te slaan.

Wat zijn NFT’s?

Non-Fungible Tokens (NFT’s) zijn unieke digitale codes die kunnen worden gemaakt en gekoppeld zijn aan een blockchain-netwerk. Een NFT fungeert als eigendomsbewijs van een specifiek digitaal object. Non-funigble betekent letterlijk: niet-uitwisselbaar. Dit houdt in dat een token niet ingewisseld kan worden voor een andere token, deze tokens zijn namelijk uniek. De ene token heeft een geheel andere waarde dan de andere token, omdat deze naar andere objecten doorverwijzen. Geld en cryptovaluta zijn bijvoorbeeld wel inwisselbaar. Alle munten van 1 euro zijn hetzelfde waard, net als bij cryptovaluta: alle munten van dezelfde valuta zijn hetzelfde waard. Alle Ethereum-munten hebben dezelfde waarde. Omdat NFT’s unieke digitale codes zijn die verwijzen naar digitale objecten van verschillende waarde, heeft de ene NFT een andere waarde dan de andere NFT en dus niet inwisselbaar.

Een NFT kan worden ingezet voor smart contracts en voor tokens die verbonden zijn aan artiesten om waarde van creaties te realiseren. Daarnaast kunnen NFT’s verwijzen naar allerhande digitale items. Denk bij dergelijke digitale items aan digitale kunst, memes, gifs, video’s, audio, maar ook digitale bierflesjes, digitale schoenen en digitale auto’s. Een NFT ontstaat niet vanzelf; deze moet “gemint” worden. Bij het minten wordt een link – die verwijst naar het object waarop de NFT betrekking heeft – in een unieke code op de blockchain opgeslagen. Als een NFT eenmaal ontstaan is kan deze worden toegevoegd aan jouw digitale portemonnee (‘wallet’). Deze wallet verkrijg je door een account aan te maken bij een van de ‘marketplaces’. Denk hierbij aan OpenSea of Rarible. Ook is het mogelijk om een NFT uit je wallet door te verkopen aan anderen. Dit verhandelen gebeurt eigenlijk altijd met behulp van cryptocurrency. NFT’s bestaan bij de gratie van de blockchain. Zonder de blockchain kunnen NFT’s niet veilig gemint worden en kunnen zij niet veilig overgedragen worden. Alle transacties worden in de blockchain opgeslagen. Hierdoor is het voor iedereen verifieerbaar wie alle vorige eigenaren van de betreffende NFT waren en wat ervoor betaald is.

Web 3.0

Het Web 3.0 is de nieuwste en de meest geavanceerde versie van het World Wide Web. Om te begrijpen wat precies het Web 3.0 zo geavanceerd maakt, zullen wij eerst kort stilstaan bij de verouderde versies van het World Wide Web.

De eerste versie, Web 1.0, was uitsluitend gericht op passieve gebruikers en bestond uit één communicatielijn waarbij gebruikers documenten konden lezen of downloaden. Deze documenten werden geüpload door een webbeheerder. Het was voor de ontvanger of de lezer van de documenten niet mogelijk om daar ook op te reageren of er iets aan te veranderen of aan toe te voegen. De webpagina’s op het Web 1.0 zijn daarom erg statisch, eigenlijk alleen ingesteld op het overbrengen van informatie. De huidige versie, Web 2.0, is daarentegen een stuk dynamischer. Dit komt doordat het Web 2.0 meer gericht is op onderlinge interactie en het Web 2.0 meer en meer wordt gezien als communicatiemiddel. Denk daarbij bijvoorbeeld aan social media platforms, YouTube, Wikipedia, Google en andere zoekmachines. De gebruikers van het Web 2.0 kunnen in tegenstelling tot de gebruikers van het Web 1.0 reageren op de informatie en zelf informatie uploaden. Hierdoor kunnen de gebruikers invloed uitoefenen op de inhoud van de webpagina’s. Dit wordt ook wel ‘user-generated-content’ genoemd.

Web 3.0, ook wel het semantische web genoemd, overstijgt deze ‘user-generated-content’. Het is namelijk de bedoeling dat websites en apps in het Web 3.0 informatie kunnen verwerken op een slimme en menselijke manier. Het Web 3.0 heeft aldus de ambitie om gebruikers en machines te laten communiceren met behulp van data. Om dit mogelijk te maken moeten de machines niet alleen de informatie kunnen lezen maar ook kunnen begrijpen. De technieken die de machines moeten leren informatie te begrijpen zijn onder meer blockchain, machinelearning en Artificial Intelligence.

Wat is de metaverse?

En dan de ‘metaverse’? De metaverse is een driedimensionale en virtuele omgeving en vormt als het ware een online wereld die zich volledig synchroon afspeelt aan de wereld zoals wij deze ervaren. De gebruikers kunnen in deze wereld een avatar aanmaken. De avatar is de digitale representatie van de gebruiker waarmee hij of zij aan deze online wereld kan deelnemen. Met deze avatar kunnen de gebruikers interactie hebben met niet alleen andere gebruikers maar ook voorwerpen. Als gebruiker kan je bijvoorbeeld virtueel concerten bijwonen, vergaderingen organiseren of een virtuele hond opvoeden. De metaverse vormt aldus een speciale virtuele manier waarop  de gebruikers het Web 3.0 kunnen ervaren. Oftewel, de metaverse is een voorbeeld van een praktische uitvoering van het Web 3.0.

Verhouding Blockchain, NFT’s, Web 3.0 en de metaverse

In de metaverse kan dus een avatar aangemaakt worden, waarmee gebruikers interactie met voorwerpen kunnen hebben. Dat vormt tevens de link met de NFT’s waar wij eerder al kort op in zijn gegaan. De metaverse vormt namelijk de omgeving waarin deze NFT’s kunnen worden benut of worden aangewend. Als bijvoorbeeld een gebruiker een NFT koopt van virtuele sneakers van het merk Nike dan kan de avatar van deze gebruiker de sneakers in de metaverse ‘dragen’.

Een belangrijk verschil tussen de metaverse en andere online platforms is dat in de metaverse alle online werelden met elkaar verbonden zijn. De metaverse vormt aldus een netwerk van online platforms en virtuele werelden. Alle apps, games en thuiswerkmodaliteiten zijn namelijk met behulp van blockchaintechnologie aan elkaar gelinkt. Hierdoor kan een avatar zich vrijelijk bewegen in de metaverse. Een gebruiker kan dus gemakkelijk van de ene omgeving naar een andere omgeving gaan. Ditzelfde geldt ook voor het eigendom van de avatars, zoals de NFT’s. In andere woorden, het eigendom en de bruikbaarheid van een NFT zijn niet slechts beperkt tot het platform waar zij zijn gekocht. De NFT’s zitten namelijk in de digitale portemonnee van de gebruiker en deze kan de gebruiker ook op andere platforms aanwenden. Op deze manier overstijgt de metaverse dus de individuele platforms.  Daar waar gebruikers van Second Life niet zo maar met een en dezelfde avatar naar bijvoorbeeld Habbo Hotel konden gaan is dat in de metaverse wel mogelijk.

Niet alleen de nieuwe vormen van interactie maar ook de nieuwe vormen van eigendom zorgen voor veel juridische vraagstukken. Hoe zit het namelijk met het auteursrecht op NFT’s? Kan een merkhouder optreden tegen een virtuele merkinbreuk? In de volgende blog zullen wij uitvoerig ingaan op de implicaties van NFT’s, Web 3.0 en de metaverse op het auteursrecht. Vervolgens zullen wij in onze laatste blog van deze serie de implicaties van NFT’s, Web 3.0 en de metaverse op het merkenrecht bespreken.

Heeft u naar aanleiding van deze blog vragen over een van de bovengenoemde onderwerpen, neem dan contact op met een van onze gespecialiseerde advocaten.