DSA: actie vereist!

Voor wie gelden de verplichtingen van de DSA?

De DSA is van toepassing op partijen die fungeren als aanbieder van online tussenhandeldiensten, onlineplatforms en online zoekmachines. Denk aan internet providers, online marktplaatsen (bijv. Amazon Store), aanbieders van online sociale netwerken (bijv. LinkedIn, Facebook, etc.), platforms voor het delen van content (bijv. Youtube.com), appstores (bijv. Apple Store en Google Play) en online reis- en accommodatieplatforms (bijv. Booking.com).

Daarnaast gelden voor zeer grote onlinezoekmachines (door de Europese Commissie afgekort tot VLOSE, vanuit het Engelse woord ‘very large online search engine’) en zeer grote onlineplatforms (afgekort tot VLOP, vanuit het Engelse woord ‘very large online platform’) nog nadere strengere regels. Een partij is een zeer grote onlinezoekmachine of zeer grote onlineplatform indien het minimaal 45 miljoen gebruikers in de Europese Unie per maand heeft. De Europese Commissie heeft op basis van de gebruikersaantallen partijen aangewezen die tot deze categorieën behoren. De eerste zeer grote onlinezoekmachines en zeer grote onlineplatforms zijn in april van dit jaar aangewezen en hebben nog tot eind augustus 2023 om aan de verplichtingen van de DSA te voldoen. Voor de andere partijen geldt dat zij uiterlijk op 17 februari 2024 aan de DSA moeten voldoen.

Welke verplichtingen staan er in de DSA?

Er staan met name transparantie- en zorgvuldigheidsverplichtingen in de DSA, die moeten zorgen voor en veiligere onlineomgeving, waarin de grondrechten van alle gebruikers van de digitale diensten worden beschermd. Hieronder hebben we enkele verplichtingen opgenomen.

Voor alle partijen geldt dat:

• Er een contactpunt moet zijn;
• Strafbare feiten moeten worden gemeld;
• De voorwaarden gebruiksvriendelijk moeten zijn;
• Transparantie moet worden gegeven over advertenties, aanbevelingssystemen en gebruikersprofilering.

Voor de VLOSEs en VLOPs geldt daarnaast dat zij risico’s die verbonden kunnen zijn aan de dienstverlening in kaart moeten brengen. Daarbij moet met name rekening worden gehouden met risico’s op het gebied van illegale content, schending van grondrechten, consumentenbescherming en kinderrechten, openbare veiligheid en verkiezingsprocessen, gendergerelateerd geweld, volksgezondheid en mentale en fysieke gezondheid. Deze eerste toets moet uiterlijk in augustus 2023 aan de Europese Commissie worden toegestuurd.

Ook wordt het toezicht verscherpt door een verplichting tot het instellen van een compliance functie, het eenmaal per jaar laten auditen door een onafhankelijke auditor en het delen van gegevens met de Europese Commissie en nationale autoriteiten op naleving van de DSA.

Aansprakelijkheid van aanbieders van online tussenhandeldiensten

De DSA geldt niet alleen voor de techgiganten. Naast dat er voor VLOSEs en VLOPs specifieke bepalingen bestaan, gelden er ook specifieke bepalingen voor aanbieders van online tussenhandeldiensten. Deze aanbieders hebben namelijk te maken met een apart aansprakelijkheidsregime. De aanbieder is op hoofdlijnen niet aansprakelijk voor illegale inhoud die door afnemers van de dienst binnen het communicatienetwerk worden verstrekt, in de volgende gevallen:

1. wanneer de aanbieder enkel informatie doorgeeft van een van zijn afnemers in een communicatienetwerk (“mere conduit”);
2. wanneer de aanbieder de automatische, tussentijdse en tijdelijke opslag van de informatie van zijn afnemer verzorgt om latere doorgifte van die informatie aan andere afnemers van de dienst op hun verzoek doeltreffender of veiliger te maken (“caching”); of
3. wanneer de aanbieder de door de afnemer verstrekte informatie opslaat op verzoek van de afnemer.

Uiteraard geldt deze aansprakelijkheidsvrijstelling niet wanneer een aanbieder van tussenhandeldiensten opzettelijk met een afnemer van de diensten samenwerkt om illegale activiteiten te ontplooien. Het enkele feit dat een aanbieder van online tussenhandeldiensten versleutelde doorgifte of een ander systeem om de identificatie van de gebruiker onmogelijk te maken aanbiedt, mag op zichzelf niet worden aangemerkt als het faciliteren van illegale activiteiten.

Hoe nu verder?

Indien uw onderneming valt onder een van de partijen waarop de DSA van toepassing is, dan is het noodzakelijk na te gaan of uw gebruikersvoorwaarden aan de aankomende wetgeving zullen voldoen. Vanaf 17 februari 2024 moet uw onderneming in ieder geval voldoen aan transparantie- en zorgvuldigheidsverplichtingen (waaronder aanpassing van uw gebruikersvoorwaarden), ook als uw onderneming geen VLOSE of VLOP is.

Wilt u weten of uw onderneming hieronder valt of wilt u toetsen of uw voorwaarden voldoen? Neem dan contact op met m.gardien@ploum.nl en a.wilbrink@ploum.nl.