Alarmerende toon in Dreigingsbeeld Milieucriminaliteit 2021

Op 23 juli zag het Dreigingsbeeld Milieucriminaliteit 2021 het daglicht. Dit dreigingsbeeld biedt een uitvoerig en gedetailleerd overzicht van de huidige stand van zaken rondom (opsporing en handhaving van) milieucriminaliteit. Het dreigingsbeeld beschrijft 9 verschillende thema’s, waaronder “afvalstoffen”, “zeer zorgwekkende stoffen (ZZS)” en “bodem en bouwstoffen”.

De auteurs zijn de partijen die betrokken zijn bij het toezicht op en de handhaving van wet- en regelgeving die bedoeld is om het milieu te beschermen: het OM, de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), diverse zogenaamde Omgevingsdiensten, de Inspectie Sociale Zaken en werkgelegenheid (ISZW) en de politie.

Zorgwekkend beeld milieucriminaliteit

De auteurs schetsen een zorgwekkend beeld. De aanpak van milieucriminaliteit laat te wensen over: opsporing en vervolging zijn te weinig slagvaardig, en de straffen zijn weinig afschrikwekkend. Het toezicht is versnipperd en de capaciteit is te beperkt. Bovendien is een hoog niveau van expertise nodig voor een effectieve controle en opsporing. Met het oog op het almaar toenemende belang om het milieu te beschermen – en zeker ook met het oog op de klimaatcrisis – moet het beter.

Toezicht en opsporing op het gebied van ‘milieu gerelateerde’ wetgeving (bijvoorbeeld: de Wet milieubeheer, de Wet bodembescherming, de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, arbeidsomstandighedenwetgeving en straks ook de Omgevingswet) zullen dus intensiveren.

De hoofdofficier van justitie van het Functioneel Parket, het parket dat met name belast is met de opsporing en vervolging van milieu gerelateerde delicten, spreekt over het grote aantal betrokken publieke partijen en de complexe aard van onderliggende regelgeving. Die factoren maken volgens hem dat de bestrijders van deze vorm van criminaliteit voor grote uitdagingen komen te staan.

Inzet van zowel het bestuursrecht als het strafrecht is nodig

Hij stelt ook dat zowel de inzet van het bestuursrecht als die van het strafrecht nodig is voor de aanpak van milieucriminaliteit. Wij kunnen alleen maar zeggen dat wij dat herkennen. Wij worden vaak geconfronteerd met een ‘mix’ van instrumenten welke worden ingezet om, vooruitkijkend, ervoor te zorgen dat de regels weer worden nageleefd en, achteromkijkend, ervoor te zorgen dat begane overtredingen worden bestraft.

Er is veel te zeggen over de aard van de zaken die worden opgepakt, alsook over de wijze waarop deze worden opgepakt en over de keuzes die worden gemaakt. Over de wijze waarop de overheid communiceert, en over de wijze waarop de overheid soms halsstarrig aan standpunten vasthoudt. Dat zullen wij hier en nu niet doen. Met het achterliggende doel, bescherming van het milieu en het streven naar het beperken van klimaatverandering, kunnen wij het alleen maar eens zijn.

Het dreigingsbeeld is hier te vinden: Dreigingsbeeld Milieucriminaliteit 2021 | Rapport | Openbaar Ministerie (om.nl)