Voorbereiding inval van de ACM of de Europese Commissie

De ACM en de Europese Commissie hebben de vergaande bevoegdheid om onverwacht ondernemingen te bezoeken bij vermoedens van mededingingsrechtelijke overtredingen. In dit kader mogen zij in beginsel alle plaatsen betreden, zakelijke administratie inzien en kopiëren en verklaringen afnemen. De ACM en de Europese Commissie mogen zelfs privéwoningen bezoeken, mits zij vooraf toestemming van de bewoner of een machtiging van de rechter-commissaris hebben.

Publicaties

Naast het toelichtend document dat de Europese Commissie september jongstleden heeft gepubliceerd, heeft ook de ACM in december een brochure over het bedrijfsbezoek uitgegeven. In de brochure ACM op bezoek schets de ACM een beeld van wat er gebeurt tijdens een bedrijfsbezoek. Nu klinkt “een bezoek” niet erg bedreigend, maar een bedrijfsbezoek is een zwaar onderzoeksinstrument dat de ACM alleen inzet bij ernstige vermoedens van mogelijke overtredingen. Wanneer daadwerkelijk sprake blijkt te zijn van een overtreding kunnen de ACM of de Europese Commissie een forse boete opleggen. Wellicht dekt de term “inval” of “Dawn Raid” de lading van een bezoek van de ACM daarom beter.

Medewerkingsplicht

De brochure van de ACM legt kort uit wat een Dawn Raid inhoudt en wat de bevoegdheden van de ACM hierbij zijn. Het is voor de ACM van belang dat zo min mogelijk weerstand wordt geboden tijdens een inval, zodat zij zoveel mogelijk informatie kan vergaren. De ACM zal daarom niet nalaten te wijzen op de medewerkingsplicht die in dit soort gevallen geldt. De bevoegdheden van de ACM zijn echter niet onbeperkt en ook de medewerkingsplicht is niet onbegrensd. De grenzen worden gevormd door de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Zo mag de ACM slechts van haar bevoegdheden gebruik maken voor zover dat redelijkerwijs nodig is voor de vervulling van haar taak (het zogenaamde evenredigheidsbeginsel). Ook mag de ACM geen privé-informatie en correspondentie tussen de onderneming en haar advocaat inzien. Daarnaast geldt dat de onderneming en haar werknemers een zwijgrecht hebben, zodat zij geen vragen hoeven te beantwoorden waarmee zij zichzelf of hun werkgever kunnen beschuldigen. De medewerkingsplicht betekent dus niet dat de onderneming alles moet toelaten.

Boete bij niet meewerken

Waar ligt de grens van de medewerkingsplicht precies? Dat is een belangrijke vraag, onder meer omdat de ACM en de Europese Commissie voor ongerechtvaardigd niet-meewerken boetes kunnen opleggen tot wel 1% van de concernomzet van de onderneming. Hoe belangrijk ook, helaas is de vraag moeilijk in algemene termen te beantwoorden. Hierboven hebben wij enkele grenzen genoemd, maar uiteindelijk hangt het antwoord op de vraag vrijwel steeds af van de omstandigheden van het geval. Het is daarom zaak te allen tijde direct deskundige juridische bijstand in te roepen als de ACM of de Europese Commissie op de stoep staat. Een specialist in het mededingingsrecht kan u helpen uw rechten te waarborgen en boetes te voorkomen.

Een gewaarschuwd mens telt voor twee

Het is van belang om voorbereid te zijn op een Dawn Raid. Een goede manier is om in een Dawn Raid protocol vast te leggen hoe te handelen bij een onverwacht bezoek van de ACM of de Europese Commissie. Dit protocol kan vervolgens in een training of overleg aan de betrokken medewerkers worden toegelicht. Een dergelijke Dawn Raid training  vult de brochure van de ACM aan, zodat sprake is van een zo juist en volledig mogelijk beeld van een inval van de ACM of de Europese Commissie. Hierdoor wordt de onderneming met haar werknemers voorbereid op het verloop van de procedure en worden de werknemers bekend met de rechten en plichten tijdens een inval. Deze voorbereiding helpt om onaangename verrassingen te voorkomen.

Advies of bijstand nodig?

Ploum kan u helpen bij de voorbereidingen op een onverwacht bezoek van de ACM of de Europese Commissie. Wij kunnen een Dawn Raid protocol voor u opstellen en Dawn Raid trainingen verzorgen. Daarnaast kunnen wij u bijstaan en adviseren tijdens een inval. Als u hier meer informatie over wilt, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.