Doktertje spelen of kleding? Douanekamer kiest voor 9503 00 70 bij “Doctor Role Play Set”

De kern van het geschil

De kernvraag was of de “Doctor Role Play Set” als kleding of als speelgoed moest worden beschouwd. De set bestaat uit een kinderdoktersjas van textiel, vijf kunststof medische instrumenten (waaronder een spuit, stethoscoop met geluid, reflexhamer, otoscoop en een thermometer met display), en een mondmasker en naamplaatje.

De Douane stelde zich op het standpunt dat de doktersjas het wezenlijk karakter van het geheel bepaalde. Die jas is immers het grootste en meest zichtbare onderdeel van het product en zonder jas geen “dokter”. Volgens belanghebbenden lag dat anders. Zij vonden dat de speelgoedinstrumenten centraal staan, want dáármee spelen kinderen doktertje. De jas is slechts een accessoire. Bovendien wordt de set verkocht in speelgoedwinkels, niet in kledingzaken.

De beoordeling van de rechtbank

De rechtbank neemt als uitgangspunt dat de doktersjas inderdaad niet als speelgoed kan worden aangemerkt, omdat textiele maskeradepakken expliciet zijn uitgesloten van indeling onder de posten van hoofdstuk 95. Dat volgt uit aantekening 1(e) en 1(x) bij dat hoofdstuk. “Maskerade” is volgens de rechtbank een ruimer begrip dan alleen carnavalskleding: ook verkleedkleding voor rollenspel valt daaronder. De jas hoort dus thuis in hoofdstuk 62, onder post 6203.

Omdat de onderdelen van de set onder verschillende posten vallen kan indelingsregel 3a niet worden toegepast en moest vervolgens worden gekeken naar de indelingsregels 3b en 3c. Op grond van regel 3b zou het product worden ingedeeld naar het onderdeel dat het wezenlijk karakter bepaalt. Maar de diagnose van de rechtbank is dat dat in dit geval niet kan worden vastgesteld.

Een kind kan immers “doktertje spelen” met alleen de instrumenten, maar ook met alleen de jas. Beide onderdelen dragen evenveel bij aan de spelbeleving. De rechtbank vindt dan ook dat de doktersjas en de medische instrumenten complementair zijn: ze vullen elkaar aan, zonder dat één van beide domineert. Daardoor kan regel 3b niet worden toegepast.

En dus volgt toepassing van indelingsregel 3c: als geen wezenlijk karakter kan worden bepaald, wordt gekozen voor de post die in volgorde van nummering het laatst is geplaatst. In dit geval zijn dat post 6203 (kleding) en 9503 (speelgoed). Omdat 9503 later komt, wint die de race.

Binnen post 9503 kijkt de rechtbank vervolgens verder op onderverdelingsniveau. De medische instrumenten vormen volgens haar een assortiment van speelgoedartikelen: ze worden gezamenlijk verkocht, hebben allemaal een amusementsdoel en bevatten bewegende of geluid makende onderdelen. Daarmee komt de set uit op 9503 00 70, ander speelgoed, aangeboden in assortimenten of stellen.

Gevolgen en betekenis

Het ging in dit geval maak om een UTB van geringe omvang. Maar relatief bezien is de financiële uitkomst relevant: het percentage invoerrecht daalt van 12% (UTB) naar 4,7% (uitspraak), wat de UTB reduceert van € 882,79 naar € 345,76. De Douane moet daarnaast rente, proceskosten en griffierecht vergoeden.

Belangrijker is echter de principiële lijn die deze uitspraak trekt. De rechtbank bevestigt dat samengestelde rollenspel-sets niet automatisch onder kleding vallen zodra er een textielcomponent aanwezig is. Als het product zijn karakter ontleent aan de combinatie van verkleedkleding en speelaccessoires, kan indelingsregel 3c de doorslag geven en leiden naar hoofdstuk 95.

Praktische lessen voor de praktijk

Voor importeurs en douanevertegenwoordigers biedt deze uitspraak een paar nuttige handvatten:

• Documenteer het assortimentskarakter. Zorg voor duidelijke foto’s en beschrijvingen die laten zien dat het product als één speelset wordt verkocht.
• Wees alert op maskerade-elementen. Die vallen formeel buiten hoofdstuk 95, maar dat betekent niet dat de hele set daarbuiten moet worden gehouden.
• Onderbouw waarom geen wezenlijk karakter kan worden vastgesteld. Toon aan dat de onderdelen gelijkwaardig bijdragen aan het gebruik.

De “Doctor Role Play Set” laat zien dat tariefindeling soms minder zwart-wit is dan ze lijkt. Waar de Douane vooral de doktersjas zag, zag de rechtbank het geheel: een speelse combinatie waarmee kinderen dokter kunnen zijn én spelen. En dat levert niet alleen spelplezier op, maar ook een gunstiger douanetarief.

Ploums praktijkgroep Douane, Handel & Logistiek combineert diepgaande juridische kennis met praktische ervaring in internationaal handels- en EU douanerecht. Of het nu gaat om complexe vraagstukken rond import- en exportregelgeving, sanctiewetgeving of geschillen over oorsprong en classificatie: onze specialisten bieden strategisch advies en doeltreffende oplossingen die uw internationale handelsstromen soepel en compliant houden.