Het coalitieakkoord: plannen voor het arbeidsrecht

Coalitieakkoord

Op woensdag 15 december 2021 is het nieuwe coalitieakkoord van het kabinet Rutte IV gepresenteerd. Wij lichten de belangrijkste plannen op het gebied van het arbeidsrecht en het socialezekerheidsrecht uit.

Plannen voor het arbeidsrecht

Minder verschil tussen vast en flex

Allereerst wil het nieuwe kabinet de verschillen tussen vaste en tijdelijke/flexibele contracten verkleinen. Het kabinet is van plan om oproepcontracten, uitzendovereenkomsten en tijdelijke arbeidsovereenkomsten beter te reguleren. Het recente advies van de SER zal hierbij gevolgd worden. De SER adviseerde o.m. om de onderbrekingstermijn tussen tijdelijke contracten af te schaffen en nulurencontracten te vervangen door contracten met een kwartaalurennorm. Ook stelt de SER voor om de maximale termijn om uitzendcontracten in Fase A en Fase B aan te gaan, te verkorten, en uitzendwerknemers recht te geven op dezelfde arbeidsvoorwaarden als de eigen werknemers van de inlener.

Verhoging minimumloon

Er wordt een minimumuurloon ingevoerd op basis van een 36-urige werkweek. Verder wordt het minimumloon stapsgewijs verhoogd met 7,5%. Het minimumloon blijft gekoppeld aan de uitkeringen, behalve de AOW.

Status zzp’ers

Sinds de invoering van de Wet DBA in 2016 is er veel te doen geweest rondom zzp’ers, en dan met name het onderscheid tussen zzp’ers en werknemers. Dat is niet altijd even eenvoudig te maken. Momenteel wordt de Wet DBA niet gehandhaafd door de Belastingdienst (tenzij sprake is van evidente en opzettelijke schijnzelfstandigheid), in afwachting van een webmodule die een beter onderscheid zou moeten maken tussen ‘echte’ zelfstandigen en werknemers.

In het coalitieakkoord wordt aangegeven dat deze webmodule verder wordt ontwikkeld, zodat vooraf zekerheid bestaat over de vraag of iemand als zzp’er of als werknemer werkzaam is. Het nieuwe kabinet wil dat combineren met strengere handhaving bij het vermoeden van schijnzelfstandigheid of werknemerschap.

Naast deze maatregelen is het nieuwe kabinet ook van plan om een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle zelfstandigen in te voeren.

Herplaatsing en omscholing

Uit het akkoord blijkt dat meer mensen naar werk zullen worden begeleid. Dat kan in verschillende situaties: vanuit een situatie van boventalligheid, vanuit een uitkering, vanuit een kwetsbare positie of vanuit ziekte. Voor wat betreft dat laatste: in geval van ziekte zal de re-integratie in het tweede ziektejaar met name gefocust zijn op het tweede spoor (dus: bij een andere werkgever).

Scholing of omscholing kan een nuttig middel zijn om mensen aan passend werk te helpen. Daarom komt er een recht op permanente scholing en komt het kabinet met plannen voor een werk-naar-werk-route bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst.

Maatwerk bij ziekte en in de WIA

Tot slot geeft het nieuwe kabinet aan dat de positie van arbeidsongeschikten moet worden verbeterd. Daarbij wordt ook gekeken naar hervorming van de WIA. Naar verwachting zal het kabinet hierbij kijken naar de ’35-minners’, zieke werknemers die na 2 jaar ziekte minder dan 35% arbeidsongeschikt worden verklaard en hiermee niet in aanmerking komen voor een WIA-uitkering. Vaak komen deze werknemers ook niet in aanmerking voor een andere uitkering. In de praktijk heeft dit soms ongewenste of zelfs schrijnende situaties opgeleverd. De SER heeft in dit kader geadviseerd om de drempel voor de WIA te verlagen naar 15% arbeidsongeschiktheid, en bij de beoordeling van een zieke werknemer te kijken naar realistische mogelijkheden om te werken, in plaats van alleen naar theoretische mogelijkheden.

Hoe nu verder?

De komende periode zal het kabinet aan de slag moeten met concrete wetsvoorstellen. Wanneer, en hoe, bovenstaande plannen daadwerkelijk worden ingevoerd valt dus nog niet te zeggen, maar wij zijn benieuwd.

Wel stonden er natuurlijk al andere wijzigingen voor 2022 op de agenda. Wij verwijzen bijvoorbeeld naar ons recente artikel over de EU-richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden, met gevolgen voor o.m. het nevenwerkzaamhedenbeding en studiekostenbeding. Reden om uw arbeidsovereenkomsten eens tegen het licht te houden.

Tot slot

Wij houden u op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen op dit gebied. In de tussentijd vragen? Neem dan contact op met één van de leden van ons team Arbeidsrecht. Wij adviseren graag!