Vervoer onder accijnsschorsingsregeling: grote risico’s voor transporteur te goeder trouw

Voor het vervoer was een zogenoemd elektronisch administratief document (‘e-AD’) opgemaakt, waarmee normaal gesproken wordt bewerkstelligd dat  het vervoer van accijnsgoederen onder schorsing van accijns plaatsvindt. De chauffeur van de goederen veronderstelde dan ook dat het vervoer onder deze zogenoemde accijnsschorsingsregeling plaatsvond.

Dat bleek echter niet het geval.

Bij de grens in Dover is de chauffeur aangehouden door de Engelse douane. De Engelse douane constateert vervolgens, na een controle in het speciaal voor accijnsvervoer ontwikkelde EMCS-systeem, dat het e-AD niet kon dienen voor het transport van de pallets. Het e-AD was namelijk al eerder gebruikt voor het vervoer onder schorsing van accijns.

Er was derhalve geen sprake van het vervoer van accijnsgoederen onder een accijnsschorsingsregeling en de Engelse douaneautoriteiten confronteerde de chauffeur vervolgens met een forse naheffingsaanslag accijns. Hij had namelijk, aldus de douane, accijnsgoederen voorhanden die nog niet in de heffing waren betrokken.[2]

Accijnsrichtlijn

Op grond van artikel 33 richtlijn 2008/118 (‘de accijnsrichtlijn’) zijn accijnsgoederen die, nadat zij reeds in een lidstaat tot verbruik zijn uitgeslagen, voor commerciële doeleinden voorhanden worden gehouden in een andere lidstaat om er te worden geleverd of gebruikt, aan accijns onderworpen en wordt de accijns verschuldigd in die andere lidstaat.

Er kunnen vervolgens in die situatie meerdere belastingplichtigen worden aangewezen: de persoon die de levering verricht of de persoon aan wie de goederen worden geleverd in de andere lidstaat, maar ook de persoon die de voor levering bestemde goederen voorhanden heeft.

Voor de toepassing van dit artikel wordt in de richtlijn onder “voor commerciële doeleinden voorhanden hebben” verstaan: “het voorhanden hebben van accijnsgoederen door anderen dan particulieren”. Een nadere invulling van wat precies onder ‘het voorhanden hebben’ moet worden verstaan, is in de accijnsrichtlijn niet gegeven.

Arrest Hof van Justitie

In het onderhavige geval dient het Hof te beoordelen of artikel 33, lid 3, van richtlijn 2008/118 zo moet worden uitgelegd dat ook een persoon die voor rekening van een ander accijnsgoederen vervoert naar een andere lidstaat en die fysiek in het bezit is van deze goederen op het tijdstip waarop de accijns daarover verschuldigd wordt, gehouden is tot voldoening van deze accijns, ook al kan hij geen enkel recht of belang doen gelden met betrekking tot die goederen en weet hij niet dat het gaat om accijnsgoederen of – als hij daar al van op de hoogte is – hij niet weet dat de accijns over die goederen verschuldigd is geworden.

Omdat er in de accijnsrichtlijn geen definitie is gegeven van het begrip ‘persoon die accijnsgoederen voorhanden heeft’ en de richtlijn het niet aan de lidstaten heeft overgelaten om dit begrip in te vullen, geeft het Hof vervolgens zelf invulling aan het begrip en sluit daarbij aan bij ‘het gewone spraakgebruik’.

Het begrip persoon die goederen „voorhanden heeft” ziet, aldus het Hof, in het gewone spraakgebruik op een persoon die deze goederen fysiek in zijn bezit heeft. Het is daarbij niet relevant of de betrokken persoon een recht of enig belang kan doen gelden met betrekking tot de goederen die hij voorhanden heeft.

Het is daarnaast, aldus het Hof, niet van belang dat deze persoon, wist of redelijkerwijze had moeten weten dat hij nog niet in de accijnsheffing betrokken accijnsgoederen voorhanden had. Deze voorwaarde zou anders, zo vervolgt het Hof, wel uitdrukkelijk door de Uniewetgever in de accijnsrichtlijn zijn opgenomen.

Bovendien heeft de Uniewetgever, als waarborg voor de inning van de betreffende accijns, juist een ruime omschrijving willen geven van de categorie van personen die tot voldoening van de accijns gehouden zijn wanneer reeds uitgeslagen accijnsgoederen voor commerciële doeleinden voorhanden worden gehouden in een andere lidstaat.

Kortom, het Hof komt tot een ruime uitleg van het begrip ‘voorhanden hebben’. Ondanks het feit dat de chauffeur van niets wist en geen enkele zeggenschap over de goederen had, levert het (enkele) vervoeren van deze accijnsgoederen, voor de chauffeur een zogeheten ‘risicoaansprakelijkheid’ op.

Praktijk

Het vervoer van accijnsgoederen blijft voor transporteurs dus een risicovolle aangelegenheid. Hoewel de douaneautoriteiten de mogelijkheid hebben om bij meerdere partijen de accijns na te heffen, kiest de douane in de praktijk vaak voor de makkelijke weg en wordt degene die de goederen voorhanden heeft aangesproken.

Maar ook in breder verband signaleren wij de nodige risico’s op accijnsgebied, bijvoorbeeld in het kader van de invoer of opslag van goederen (onder schorsing in een accijnsgoederenplaats). Zo ontstaat bijvoorbeeld bij invoer van goederen met enige regelmaat discussie met de douane over de vraag of goederen al dan niet als ‘accijnsgoederen’ in de zin van de accijnswetgeving moeten worden aangemerkt. Wij voeren daarover in onze praktijk meerdere bezwaar- en beroepsprocedures.

Heeft u vragen over de accijnswetgeving of meer in zijn algemeenheid over de invoer of uitvoer van goederen? Neem dan gerust contact met ons op. Ploum beschikt op het terrein van de handel, douane, accijns en logistiek over een unieke praktijk met zeer ervaren specialisten.