Voorontwerp Modernisering NV-recht en evenwichtiger man/vrouw verhouding gepubliceerd

Op 15 april 2020 is het Voorontwerp Modernisering NV-recht en evenwichtiger man/vrouw verhouding gepubliceerd ter consultatie. Zoals de titel doet vermoeden beslaat dit Voorontwerp twee belangrijke thema’s. Enerzijds is dat de reeds lang aangekondigde modernisering van het NV-recht. Anderzijds is dat de opvolger van de per 1 januari 2020 vervallen regeling omtrent de evenwichtige verdeling van zetels in het bestuur en de raad van commissarissen over mannen en vrouwen, welke was ingevoerd als onderdeel van de Wet Bestuur & Toezicht.

Modernisering NV-recht

Aan de modernisering van het NV-recht liggen dezelfde uitgangspunten ten grondslag als destijds bij de vereenvoudiging en flexibilisering van het BV-recht. Dit betreft: (i) minder dwingend en meer regelend recht, (ii) meer vrijheid voor aandeelhouders om de onderneming naar eigen inzicht en wensen vorm te geven met voldoende waarborgen voor de belangen van andere partijen (in het bijzonder minderheidsaandeelhouders), (iii) regels die onnodig belemmerend of ineffectief zijn, kunnen vervallen, (iv) vermindering van (administratieve) lasten, (v) een evenwichtige bescherming van crediteuren, (vi) het wegnemen van rechtsonzekerheid, (vii) het aansluiten bij de behoeften van de hedendaagse, nationale en internationale praktijk, en (viii) aansluiten bij ontwikkelingen in de ons omringende landen en de Europese Unie. De (belangrijkste) wijzigingen betreffen:

• Afschaffing van het verplichte maatschappelijk kapitaal. Er blijft wel een verplicht minimum kapitaal van EUR 45.000 of het equivalent daarvan in een vreemde geldeenheid. Het bedrag van het minimumkapitaal wordt in de wet verankerd en kan niet langer bij algemene maatregel van bestuur worden verhoogd. Indien een vennootschap er voor kiest om toch een maatschappelijk kapitaal in haar statuten op te nemen dan dient daarvan tenminste een vijfde gedeelte te zijn geplaatst.
• Het nominale bedrag van de aandelen kan net als bij de BV in fracties van eurocenten of in een vreemde geldeenheid luiden.
• Evenals bij de BV wordt de mogelijkheid gecreëerd om houders van specifieke aandelen (bijvoorbeeld aangeduid met een letter of een cijfer) aan te wijzen als orgaan met bepaalde bevoegdheden, zonder dat daarvoor een nieuwe soort aandelen hoeft te worden gecreëerd.
• Evenals bij de BV wordt het mogelijk om op een later moment dan bij vestiging van vruchtgebruik op een aandeel bij overeenkomst het stemrecht toe te kennen aan de vruchtgebruiker.
• Evenals bij de BV wordt het mogelijk om op een later moment dan bij vestiging van het pandrecht op een aandeel bij overeenkomst stemrecht toe te kennen aan de pandhouder. Tevens wordt uitdrukkelijk bepaalt dat overdracht van het stemrecht aan de pandhouder onder opschortende voorwaarde mogelijk is.
• De wettelijke grens voor het in pand nemen door de vennootschap van eigen aandelen (of certificaten daarvan) van een tiende van het geplaatste kapitaal komt te vervallen. De overige wettelijke vereisten (aandelen moeten zijn volgestort, goedkeuring algemene vergadering van de pandovereenkomst) blijven wel gelden.
• Evenals bij de BV wordt het mogelijk dat de oprichters de vennootschap in de akte van oprichting verbinden voor het betalen van kosten die verband houden met haar oprichting. Dit maakt dat geen afzonderlijke bekrachtiging door het bestuur ter zake meer nodig is.
• Indien alle aandeelhouders bestuurder of commissaris van de vennootschap zijn, dan geldt de ondertekening van de jaarrekening als vaststelling en strekt tevens tot kwijting van de bestuurders en commissarissen. In de statuten kan deze wijze van vaststelling worden uitgesloten. Twee belangrijke verschillen met de huidige regeling voor de BV zijn: (i) dat deze wijze van vaststelling niet allen geldt als alle aandeelhouders bestuurder zijn van de vennootschap, maar ook als alle aandeelhouders commissaris zijn, en (ii) dat alle vergadergerechtigden (in plaats van alle overige vergadergerechtigden) met deze wijze van vaststelling moeten hebben ingestemd. De regeling voor de BV zal op deze punten worden aangepast en in lijn worden gebracht met de onderhavige regeling voor de NV.
• Verduidelijkt wordt de regel dat in ieder boekjaar ten minste één (fysieke) algemene vergadering wordt gehouden of ten minste eenmaal besluitvorming buiten vergadering plaatsvindt.
• Evenals bij de BV wordt het mogelijk om voor de algemene vergadering in de statuten een plaats buiten Nederland aan te wijzen. Ook wordt de regeling versoepeld om een algemene vergadering te houden op een andere plaats dan de woonplaats van de vennootschap of de plaats zoals daarvoor is aangewezen in de statuten.
• De regels omtrent besluitvorming door de aandeelhouders buiten vergadering worden versoepeld en in lijn gebracht met het BV-recht. Niet langer is een expliciete statutaire bepaling noodzakelijk om dergelijke besluitvorming mogelijk te maken. Voor dergelijke besluitvorming is vereist dat alle vergadergerechtigden met deze wijze van besluitvorming hebben ingestemd. Voorts geldt niet langer het verbod dat besluitvorming buiten vergadering niet mogelijk is indien met medewerking van de vennootschap certificaten van aandelen zijn uitgegeven.

Evenwichtiger man/vrouw verhouding

Dit onderdeel van het Voorontwerp bevat de opvolger van de per 1 januari 2020 vervallen regeling omtrent de evenwichtige verdeling van zetels in het bestuur en de raad van commissarissen over mannen en vrouwen. De regeling ziet op beursvennootschappen (zowel naamloze als besloten beursvennootschappen) en de zogenaamde grote naamloze en besloten vennootschappen (zoals bedoeld in artikel 2:397 leden 1 en 2 BW). De (belangrijkste) wijzigingen zijn als volgt:

• Voor beursvennootschappen gaat gelden dat zolang de raad van commissarissen niet voor ten minste een derde uit mannen en voor ten minste een derde uit vrouwen bestaan, een persoon wiens benoeming de verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen in de raad van commissarissen niet evenwichtiger zou maken, niet tot commissaris kan worden benoemd, tenzij er sprake is van een herbenoeming. De regeling is evenwel niet van toepassing indien de raad van commissarissen bestaat uit één persoon.
• Deze samenstellingseis geldt ook voor een one-tier board in zijn geheel (als een monistisch bestuur bestaat uit twee uitvoerende en vijf niet-uitvoerende bestuurders, is de samenstelling evenwichtig als er ten minste twee vrouwen of mannen zitting hebben, ongeacht of zij uitvoerend of niet-uitvoerend bestuurder zijn).
• Een benoeming in strijd met de evenwichtigheidseisen is nietig, maar heeft geen gevolgen voor de rechtsgeldigheid van de besluitvorming waaraan door een persoon wiens benoeming nietig is, is deelgenomen.
• De regeling is niet van toepassing op (tijdelijk) door de Ondernemingskamer in het kader van een enquêteprocedure benoemde bestuurders of commissarissen.
• Voor grote vennootschappen gaat gelden dat de vennootschap jaarlijks passende en ambitieuze doelen vast moet stellen in de vorm van streefcijfers om de verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen in het bestuur, de raad van commissarissen (behalve indien de hierboven weergegeven regeling voor beursvennootschappen geldt), en in nader door de vennootschap te bepalen categorieën werknemers in leidinggevende functies (bijvoorbeeld de eerste en tweede laag senior management functies) evenwichtiger te maken.
• De vennootschap dient een plan op te stellen hoe zij de gestelde doelen denkt te gaan bereiken (bijvoorbeeld door middel van het opstellen of wijzigen van profielschetsen, de inrichting van een transparant wervings- en selectieproces en een uitleg over voorkeursbeleid). Ook dient de vennootschap binnen tien maanden na afloop van het boekjaar aan de Sociaal Economische Raad (SER) te rapporteren over: (i) het aantal mannen en vrouwen dat aan het einde van het boekjaar deel uitmaakt van het bestuur, de raad van commissarissen, en de door de vennootschap bepaalde categorieën werknemers in leidinggevende functies, (ii) de doelen in de vorm van een streefcijfer, (iii) het plan om deze doelen te bereiken, en (iv) als één of meer doelen niet zijn bereikt, de redenen daarvoor. Voor deze rapportage zal door de SER een infrastructuur worden opgezet. Ook zal het Besluit inhoud bestuursverslag worden gewijzigd waardoor de vennootschap verplicht wordt de aan de SER gerapporteerde informatie in het bestuursverslag bij de jaarrekening op te nemen.

De internetconsultatie loopt tot en met 14 mei 2020. In deze periode kunnen reacties op het ontwerp wetsvoorstel en ontwerp memorie van toelichting worden ingediend. Het Voorontwerp is hier te downloaden. Een door ons gemaakte doorlopende tekst van titel 4 (Naamloze vennootschappen) van boek 2 Burgerlijk Wetboek, waarin het Voorontwerp alsook het Wetsvoorstel bedenktijd voor beursvennootschappen (Kamerstukken II 2019/20, 35 367, nrs. 1 – 5) is verwerkt, kan hier worden gedownload. Heeft u vragen of opmerkingen over het Voorontwerp Modernisering NV-recht en evenwichtiger man/vrouw verhouding? Jeroen Terstegge en Stan Commissaris helpen u graag verder. Download Compare Titel 4