06 aug '21
Regelmatig blijkt dat het voor aanbestedende diensten beslist geen sinecure is om tot een duidelijk afgebakende hoeveelheid- en/of waarde voor een aan te besteden raamovereenkomst te komen. Duidelijk is dát de aanbestedende dienst de leveringen en/of diensten nodig zal hebben, maar juist bij raamovereenkomsten is van te voren onduidelijk wat de exacte behoefte van de aanbestedende dienst zal zijn. Deze in de praktijk veelgehoorde worsteling is er niet makkelijker op geworden met het arrest uit 2018 waarin het Europees Hof van Justitie heeft verduidelijkt dat aanbestedende diensten verplicht zijn om minstens de maximumhoeveelheid en/of -waarde van de raamovereenkomst in de aanbestedingsstukken op te nemen. Recent boog het Europees Hof zich opnieuw over deze materie, met een aantal welkome aanvullingen op het eerdere arrest.
In het arrest van 19 december 2018 (C-216/17, ECLI:EU:C:2018:1034) boog het Europees Hof zich voor het eerst over de vraag of aanbestedende diensten gehouden zijn om de (maximale) hoeveelheid leveringen en/of diensten waarop de raamovereenkomst betrekking heeft in de aanbestedingsstukken te specificeren. Het antwoord luidde bevestigend:
Uit het arrest werd daarentegen niet duidelijk of de vooraf uitdrukkelijk gespecificeerde maximumhoeveelheid en/of -waarde nog zou mogen wijzigen. Uit de Richtlijn 2014/24 volgt duidelijk dat het wijzigen van opdrachten die onder de raamovereenkomst worden vergeven alleen is toegestaan als deze wijzigingen ‘niet-wezenlijk’ zijn. Maar geldt dit ook voor de vooraf gespecificeerde maximumhoeveelheid en/of -waarde van de raamovereenkomst?
In het recente arrest van 17 juni 2021 (C-23/20, ECLI:EU:C:2021:490) geeft het Europees Hof (bevestigend) antwoord op deze vraag. Niet-wezenlijke wijzigingen van de raamovereenkomst zijn toegestaan. Dit betekent dat het is toegestaan om de vooraf bepaalde maximumhoeveelheid en/of -waarde gedurende de looptijd van de raamovereenkomst te wijzigen, mits sprake is van (een van) de in art. 2.163b tot en met art. 2.163g van de Aanbestedingswet (limitatief) opgenomen gevallen.
In het arrest gaat het Europees Hof verder nog in op de vraag waar de maximumhoeveelheid en/of waarde moet zijn opgenomen. Dit kan zowel in de aankondiging als in het bestek, ‘aangezien aanbestedende diensten met betrekking tot raamovereenkomsten verplicht zijn om vanaf de datum van bekendmaking van een aankondiging (…), kosteloze, rechtstreekse en volledige toegang tot de aanbestedingsdocumenten te bieden met elektronische middelen’.
In lijn met het arrest uit 2018, herhaalt het Europees Hof dat de maximumhoeveelheid- en waarde dient te zien op het geheel van leveringen en diensten waarop de raamovereenkomst betrekking heeft en (dus) ook de leveringen en/of diensten van alle potentieel deelnemende aanbestedende diensten dient te omvatten. Het specificeren van de totale maximumhoeveelheid en/of -waarde - zonder onderscheid te maken naar (potentieel) deelnemende aanbestedende diensten - volstaat. Het Europees Hof benadrukt hierbij wel dat het een aanbestedende dienst is toegestaan om aanvullende eisen te stellen en de hoeveelheid of waarde bijvoorbeeld voor elk van de (potentiële) aanbestedende diensten te vermelden, teneinde inschrijvers optimaal in te lichten.
Met name de verduidelijking dat niet-wezenlijke wijzigingen van de raamovereenkomst zijn toestaan, is zeer welkom. Hoewel het specificeren van de maximumhoeveelheid en/of -waarde bij veel overheidsopdrachten nog steeds een moeilijke opgave zal zijn, geeft deze verduidelijking aanbestedende diensten in ieder geval de ruimte om bijvoorbeeld eventuele onvoorziene omstandigheden alsnog te kunnen opvangen.
04 dec 24
29 nov 24
25 nov 24
19 nov 24
13 nov 24
11 nov 24
07 nov 24
01 nov 24
21 okt 24
14 okt 24
13 okt 24
09 okt 24
Met uw inschrijving blijft u op de hoogte van de laatste juridische ontwikkelingen op dit gebied. Vul hieronder uw gegevens in om per e-mail op te hoogte te blijven.
Blijf op de hoogte van de laatste juridische ontwikkelingen in uw sector. Vul hieronder uw gegevens in om op maat gesneden juridische updates en uitnodigingen voor evenementen te ontvangen.
Volgen wat u interessant vindt
Krijg aanbevelingen op basis van uw interesses
{phrase:advantage_3}
{phrase:advantage_4}
We vragen u om uw voor- en achternaam zodat wij die kunnen gebruiken als u zich bijvoorbeeld inschrijft op een Ploum Kennisevent.
Er wordt automatisch een wachtwoord voor u aangemaakt. Zodra uw account is aangemaakt ontvangt u dit wachtwoord in een welkomstmail. U kunt er direct mee inloggen. Dit wachtwoord kunt u indien gewenst ook zelf aanpassen via de wachtwoord vergeten functie.