Ontslag van langdurige arbeidsongeschikte werknemer zonder tijdige WIA-beslissing mogelijk?

Hoe komt dat?

De vertraging in de afhandeling van de WIA-aanvraag door UWV is het gevolg van een tekort aan verzekeringsartsen, die moeten beoordelen of een langdurig arbeidsongeschikte werknemer na het einde van de wachttijd in aanmerking komt voor een WIA-uitkering. Hierdoor zijn grote achterstanden in de afhandeling van WIA-aanvragen ontstaan en wordt de WIA-beslissing vaak niet tijdig gegeven. UWV heeft al enkele maatregelen genomen om de achterstanden aan te pakken. 

Gevolgen van de vertraging in de afhandeling van de WIA-aanvraag 

De wettelijke loondoorbetalingsverplichting tijdens ziekte bedraagt 104 weken, tenzij sprake is van een opgelegde loonsanctie. In dat geval wordt de loondoorbetalingsverplichting (en het opzegverbod bij ziekte) verlengd met 52 weken. Een loonsanctie kan echter niet meer worden opgelegd nadat 104 weken van ziekte zijn verstreken en de WIA-aanvraag tijdig is gedaan. In dat geval zal de werkgever na 104 weken de loondoorbetaling bij ziekte dan ook staken, maar bestaat de arbeidsovereenkomst met de werknemer nog wel met alle daaruit voortvloeiende verplichtingen (zoals de re-integratieverplichting).  

Is een WIA-beslissing noodzakelijk voor het verkrijgen van een ontslagvergunning? 

Regelmatig komt de vraag van een werkgever of in dit geval toch al tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens langdurige arbeidsongeschiktheid kan worden overgegaan. Er bestaat immers nog geen duidelijkheid over eventuele WIA-gerechtigdheid, maar de periode van 104 weken verplichte loondoorbetaling is verstreken en het opleggen van een loonsanctie is niet meer mogelijk. Dat betekent ook dat aan de werknemer geen ontslagbescherming wegens arbeidsongeschiktheid meer toekomt. Veel werkgevers willen dan ook niet wachten op de WIA-beslissing, maar al afspraken maken met de werknemer om de arbeidsovereenkomst te beëindigen of een aanvraag indienen bij het UWV om toestemming te krijgen op te zeggen.  

UWV regelt deze situatie in de Uitvoeringsregels 

UWV heeft aan deze – steeds vaker voorkomende - situatie aandacht besteed in de Uitvoeringsregels Ontslag Langdurige Arbeidsongeschiktheid van april 2023.  

Hierin is expliciet bepaald dat een werkgever ondanks het ontbreken van een RIV-toets of WIA-beslissing wel een ontslagvergunning kan verkrijgen als sprake is van langdurige arbeidsongeschiktheid en de onmogelijkheid tot herplaatsing. De werkgever moet de ontslagaanvraag zonder RIV-toets of WIA-beslissing dan op andere wijze onderbouwen en – behalve een prognose van de bedrijfsarts dat binnen een periode van 26 weken geen herstel van de werknemer voor de bedongen arbeid (al dan niet in aangepaste vorm) te verwachten valt – in ieder geval de volgende informatie verstrekken:

• De eerste ziektedag; 

• Het verloop van de ziekte; 

• Het herstel (inzetbaarheid) en 

• De verrichte re-integratie-activiteiten.  

Bovenstaande informatie dient te zijn opgenomen in een chronologisch verslag dat opgesteld is door de werkgever of de bedrijfsarts.  

Conclusie 

Er kunnen ook bij het ontbreken van een tijdige beslissing door UWV stappen worden ondernomen om de arbeidsovereenkomst te beëindigen. Dat gebeurt uiteraard bij voorkeur in de vorm van een vaststellingsovereenkomst, maar als daarover geen overeenstemming wordt bereikt kan de werkgever de ontslagaanvraag op andere wijze onderbouwen. Het is met het oog hierop belangrijk dat de benodigde informatie goed en overzichtelijk is gedocumenteerd in het re-integratiedossier.