Correctie van invoeraangiften van biologische producten onmogelijk?

De markt voor biologische levensmiddelen groeit al jaren snel. De volumes van uit derde-landen geïmporteerde bio-producten groeien daarom ook. Op grond van de Europese regelgeving die ziet op het produceren en in de handel brengen van biologische producten[1], moeten uit derde-landen geïmporteerde bio-producten specifiek als zodanig ten invoer voor het vrije verkeer in de EU worden aangegeven.

Bescheidcode bio-producten vergeten?

In de praktijk zien wij sinds enige tijd problemen ontstaan wanneer in de invoeraangifte om wat voor reden dan ook (bij vergissing of door een onvolledige instructie aan de douane-expediteur) de voor bio-producten te gebruiken bescheidcode (C644 in de invoeraangifte) niet wordt vermeld en/of het benodigde Certificate of Inspection (COI) niet wordt ingediend. De gevolgen van het niet kunnen corrigeren van een invoeraangifte kunnen groot zijn. Het verschil tussen de waarde van biologische levensmiddelen en conventionele levensmiddelen is aanzienlijk. Als in de hier bedoelde gevallen de correctie van de invoeraangifte onmogelijk blijkt, dan mag een product alleen als conventioneel in de handel worden gebracht. Het waardeverschil tussen het biologische en het niet-biologische product vormt de schade die de importeur in dat geval lijdt.

Herziening invoeraangifte

Een onjuiste invoeraangifte kan in veel gevallen nog worden gecorrigeerd, onder meer door een verzoek om herziening (artikel 173 van het Douanewetboek van de Unie). Wij worden door meerdere partijen geïnformeerd dat bij de invoer van bio-producten het onverhoed achterwege laten van de bescheidcode C644 (of Y929) niet kan worden gecorrigeerd. Noch de douane, noch de toezichthouder voor het in de handel brengen van biologische producten (de stichting Skal Biocontrole), zeggen aan een dergelijk verzoek tot correctie te kunnen meewerken. De vraag of die opstelling van de douane en Skal terecht is, zal ik in dit blog bespreken.

Ketensysteem bio-status

Of en wanneer het predikaat biologisch mag worden gebruikt, wordt bepaald door Europese regelgeving. Deze regelgeving bepaalt dat een product in de gehele productie- en logistieke keten aan strenge voorwaarden moet voldoen om te waarborgen en te verifiëren dat in alle stadia de bio-status gewaarborgd blijft. Een van de belangrijkste eisen is vanzelfsprekend dat tal van pesticiden die voor het verbouwen van conventionele levensmiddelen wel zijn toegestaan, niet mogen worden gebruikt voor biologische producten. In Nederland is de stichting Skal Biocontrole in Zwolle aangewezen als toezichthouder op de naleving van de bio-regelgeving.

Artikel 13 van Verordening (EG) Nr. 1235/2008 bepaalt over de invoer van bio-producten uit derde-landen dat een bio-product alleen als zodanig in de EU in het vrije verkeer mag worden gebracht (1) als het Controlecertificaat wordt overgelegd aan de douane, (2) de douane de zending heeft ‘geverifieerd’ en het Certificaat heeft ‘geviseerd’ en (3) het nummer van het Certificaat wordt vermeld in de invoeraangifte. Niet meer en niet minder. De letterlijke tekst luidt:

“1.  Een zending die bestaat uit in artikel 1, lid 2, van Verordening (EG) nr. 834/2007 bedoelde producten en die overeenkomstig artikel 33 van die verordening wordt ingevoerd, mag slechts in de Unie in het vrije verkeer worden gebracht mits:

a) een origineel controlecertificaat is overgelegd aan de desbetreffende bevoegde autoriteit van de lidstaat;

b) de desbetreffende bevoegde autoriteit van de lidstaat de zending heeft geverifieerd en het controlecertificaat heeft geviseerd, en

c) het nummer van het controlecertificaat wordt weergegeven in de in artikel 158, lid 1, van Verordening (EU) nr. 952/2013 van het Europees Parlement en de Raad bedoelde douaneaangifte voor het vrije verkeer.

De verificatie van de zending en het viseren van het controlecertificaat worden door de desbetreffende bevoegde autoriteit van de lidstaat uitgevoerd in de lidstaat waar de zending in de Unie in het vrije verkeer wordt gebracht”

Volgens de douane en Skal volgt uit deze bepaling dat een correctie van de invoeraangifte achteraf niet mogelijk is. Maar staat dat er ook? Staat deze bepaling er aan in de weg dat bijvoorbeeld een aangifte wordt ingetrokken, buiten werking wordt gesteld of achteraf wordt gecorrigeerd waarbij alsnog de juiste bescheidcode wordt gebruikt en het Certificaat wordt overgelegd? Naar onze mening valt dat er niet in te lezen.

Douanewetboek van de Unie

De hierboven geciteerde bepaling behelst niet meer dan de vereisten die gelden bij het doen van een invoeraangifte van bio-producten, maar zegt niets over of een aangifte (of de informatie daarin) achteraf kan worden gecorrigeerd en/of ingetrokken en opnieuw ingediend. Hiertoe dienen andere bepalingen in het Douanewetboek van de Unie (DWU).

Het Douanewetboek van de Unie bepaalt dat een invoeraangifte op verzoek en onder voorwaarden kan worden herzien. Artikel 173 lid 3 DWU bepaalt met name dat een verzoek van de aangever om herziening van de douaneaangifte, ook na vrijgave van de goederen, kan worden toegestaan zodat de aangever zijn verplichtingen inzake het plaatsen van goederen onder de betreffende douaneregeling kan nakomen.

Hof van Justitie

Die verplichtingen houden onder meer in dat de aangifte juist en volledig is. Het Europese Hof van Justitie heeft in eerdere uitspraken – weliswaar in zaken waar nog het Communautair Douanewetboek gold, de voorganger van het DWU – al bepaald dat het doel van de herzieningsmogelijkheid ruim moet worden genomen en bedoeld is om de douaneprocedure af te stemmen op de werkelijke situatie.

De opstelling van douane en Skal is temeer bijzonder omdat in omliggende lidstaten, van overheidswege wel wordt meegewerkt aan correctie van de invoeraangifte waarbij de bio-status gehandhaafd kan blijven

Deze discussie zal ongetwijfeld een vervolg krijgen. Wij volgen de kwestie op de voet.

[1] De Verordening (EG) Nr. 834/2007 en de uitvoeringsverordeningen: Verordening (EG) Nr. 889/2008 en Verordening (EG) Nr. 1235/2008. Vanaf 1 januari 2022 wordt overigens de nieuwe EU bio-verordening van kracht: Verordening (EU) 2018/848.