Compensatie feestdagen voor parttimers

Geschreven door een van onze student-stagiaires: Aimée Ishimwe

Nu de feestdagen er weer aankomen, roept dat wel eens vragen op vanuit zowel werkgever als werknemer omtrent de extra vrije dagen. In de wet is niet vastgesteld dat werkgevers hun werknemers betaald vrij dienen te geven op een officiële feestdag. Doorgaans zijn hier bepalingen opgenomen in de van toepassing zijnde cao, individuele arbeidsovereenkomst of het personeelsreglement. Als daaruit blijkt dat een werkgever verplicht is om werknemers op feestdagen betaald vrij te geven, kan het voorkomen dat er vervolgens blijkt dat een parttime werknemer dan al vrij is op die dag. Heeft een parttime werknemer dan recht op een compensatie? Onlangs heeft het College voor de Rechten van de Mens hierover een oordeel gegeven.

Oordeel College voor de Rechten van de Mens

In deze zaak ging het om een parttime werknemer die vond dat zij recht had op een compensatie van de feestdagen die op haar vrije vaste dag (maandag) vielen. In verhouding tot het aantal uren dat zij werkte, genoot zij naar rato minder vrije uren dan een werknemer die fulltime werkt.   

Uit artikel 7:648 lid 1 BW volgt dat een werkgever in beginsel geen onderscheid mag maken op grond van een verschil in arbeidsduur. Bij de beantwoording van de vraag of er sprake is van een verboden onderscheid naar arbeidsduur, dient er te worden beoordeeld of parttimers nadeligere arbeidsvoorwaarden hebben in vergelijking tot fulltimers. Een dergelijk onderscheid is verboden, tenzij daarvoor een objectieve rechtvaardigingsgrond kan worden aangevoerd.

Volgens het College heeft het beleid van werkgever, het hanteren van de regel om parttimers niet te compenseren voor feestdagen die op een vrije dag vallen, de werkneemster nadeel opgeleverd in vergelijking tot haar collega’s die fulltime werkzaam zijn. Fulltime werknemers hebben hierdoor het voordeel dat zij meer kunnen profiteren van de feestdagen. Het College heeft om die reden vastgesteld dat er sprake is van een verboden onderscheid op grond van verschil in arbeidsduur.

Vervolgens heeft het College geoordeeld of het onderscheid objectief gerechtvaardigd is. Dit moet worden nagegaan aan de hand van een beoordeling van het doel van het onderscheid en het middel dat ter bereiking van dit doel is ingezet. Volgens het College had de werkgever ook de mogelijkheid om te kunnen kiezen voor een ander geschikter alternatief, namelijk het gebruik van een jaarurensysteem. Hierdoor heeft elke werknemer recht op een evenredig deel van het totaal aantal erkende feestdagen in een jaar. De werkgever heeft hier echter zonder verklaringen afwijzend op gereageerd.    

Gelet op het bovenstaande oordeelde het College dat werkgever een verboden onderscheid maakte op grond van arbeidsduur door geen compensatie te verlenen voor feestdagen die op vrije dagen van de parttime werknemer vallen.

Conclusie

In 2021 en 2012 oordeelde het College al een keer dat sprake was van een verboden onderscheid op grond van arbeidsduur omdat een parttimer relatief minder vrije feestdagen per jaar had dan zijn fulltime collega’s. Het staat een werkgever echter alsnog vrij om wel of geen compensatie te bieden aan een parttimer bij wie een feestdag op een vrije dag valt. Een uitspraak van het College is namelijk niet bindend, het gaat slechts om een dringend advies. Uit de praktijk blijkt dat het merendeel van de partijen het oordeel van het College wel volgt, bijvoorbeeld door het aanpassen van beleid of het nemen van een andere maatregel. Indien een partij een oordeel van het College naast zich neerlegt, is het mogelijk om naar de rechter te stappen. Een rechter kan het oordeel van het College in zijn of haar afwegingen meenemen. Wellicht maakt een werknemer op basis van deze nieuwe uitspraak (nog meer) kans op een succesvolle vordering tot compensatie bij de rechter.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel over feestdagen, vrije dagen, of andere arbeidsrechtelijke kwesties? Neem dan gerust contact op met onze specialisten van het team Arbeidsrecht.