Het horen van een verdachte of getuige door opsporingsambtenaren

Een persoon of bedrijf kan worden aangemerkt als verdachte. Dat betekent dat er feiten en omstandigheden zijn waaruit een redelijk vermoeden blijkt van schuld aan een strafbaar feit. Wanneer een bedrijf als verdachte wordt aangemerkt, zal er een persoon worden aangewezen die namens het verdachte bedrijf een verklaring zal afleggen bij de opsporingsambtenaren.

Naast verdachten kunnen er ook personen als getuige worden gehoord door opsporingsambtenaren. Er zijn grote verschillen tussen de rechten en plichten van een verdachte of getuige.

Heeft u vragen over de informatie op deze pagina?

+31 (0)10 4406440 info@ploum.nl

Zo kunnen wij u helpen

Uitgangspunten voor een verdachte of getuige

  • Verdachte heeft het recht om te zwijgen
  • Verdachte moet gewezen worden op het recht om te zwijgen
  • Verdachte heeft recht op rechtsbijstand voorafgaand én tijdens het verhoor
  • Verdachte mag het proces-verbaal van verhoor teruglezen
  • Verdachte mag het proces-verbaal ondertekenen
  • Verdachte kan geen verklaring intrekken
  • De getuige moet voldoen aan een oproep om voor de rechter te verschijnen
  • De getuige hoeft niet te voldoen aan een oproep van opsporingsambtenaren
  • De getuige moet altijd de waarheid verklaren en uit eigen wetenschap
  • De getuige kan beëdigd worden door een rechter
  • Opzettelijk niet de waarheid verklaren voor een rechter is een strafbaar feit
  • De getuige heeft het recht om geen vragen te beantwoorden die hem of haar strafrechtelijk zouden belasten
  • De getuige heeft het recht om vragen over directe familieleden niet te beantwoorden

Verdachte

Wanneer iemand als verdachte wordt gehoord, dan heeft hij of zij het recht op rechtsbijstand door een advocaat voorafgaand aan het verhoor én tijdens het verhoor door de opsporingsambtenaren.

Wanneer een persoon als verdachte wordt gehoord dan moet de verdachte altijd voorafgaand aan het verhoor worden gewezen op het recht om te zwijgen (de cautie). De verdachte is dus nooit verplicht om te verklaren of om de waarheid te vertellen. Of het verstandig is om te zwijgen of een bepaalde verklaring af te leggen, dat is iets dat zich juist leent voor overleg met de advocaat.

Tijdens het verhoor kunnen zowel de advocaat als de verdachte (aanvullende) opmerkingen maken. Maar het is de verdachte die de verklaring aflegt.

Aan het einde van het verhoor wordt het verhoor uitgeprint. Dan krijgt de verdachte de gelegenheid om het verhoor terug te lezen en te controleren of het klopt wat er staat. De verdachte kan daarna opmerkingen maken of een aanvullende toelichting geven indien nodig. Daarna kan de verdachte het proces-verbaal van verhoor ondertekenen. Ook dit is weer geen verplichting. Wanneer een verklaring eenmaal is afgelegd, dan kan de verklaring niet worden ingetrokken.

Getuige

Ook een getuige heeft rechten en plichten. Al zijn die rechten en plichten deels afhankelijk van de fase in het strafproces waarin de getuige wordt gehoord. Wanneer een getuige wordt opgeroepen om bij de rechtbank te komen getuigen, dan is de getuige verplicht om te komen. De getuige is dan óók verplicht om naar waarheid en uit eigen wetenschap te verklaren. Als een getuige naar de rechtbank moet komen, dan kan het getuigenverhoor plaatsvinden bij de rechter-commissaris (besloten) of op een openbare zitting. Op een openbare zitting wordt de getuige altijd beëdigd. Dat betekent dat er meineed wordt gepleegd als opzettelijk niet de waarheid wordt verklaard door de getuige. Meineed is een strafbaar feit. Bij de rechter-commissaris worden getuigen niet altijd beëdigd.

Als de getuige niet in de rechtbank wordt gehoord maar in de opsporingsfase door de opsporingsambtenaren, dan is de getuige niet verplicht om te verschijnen. Mede hierom is het vaak mogelijk afspraken te maken met de opsporingsambtenaren over de bijstand van een advocaat tijdens het getuigenverhoor.

De getuigen mag weigeren om te antwoorden op vragen waarmee hij of zij zichzelf strafrechtelijk zou belasten of als de vragen gaan over directe familieleden.