Nieuwe reclameregels voor content creators op YouTube

Op initiatief van een aantal YouTubers, het Commissariaat voor de Media (CvdM), verschillende 'Multi Channel Networks', mediabureaus en belangenorganisaties is recent de Social Code: YouTube gepresenteerd. In deze gedragscode staan nieuwe regels over reclame waaraan de aangesloten YouTubers hebben afgesproken te gaan voldoen.

Het initiatief

De Social Code: YouTube is – zoals in de inleiding van de gedragscode kan worden gelezen – ontstaan uit de behoefte van aangesloten content creators om transparant te zijn over reclame in de YouTube-video's die zij plaatsen. YouTube staat vol met goed bekeken video's van verschillende influencers en vloggers, waarin soms duidelijk en soms minder duidelijk producten en diensten worden aangeprezen. Nu het kijkerspubliek van deze video's veelal bestaat uit minderjarige kijkers, zullen velen van hen niet altijd begrijpen dat er sprake is van gesponsorde content of (sluik)reclame. Op basis van de Social Code: YouTube verplichten de bij de gedragscode aangesloten YouTubers zich om duidelijk te laten zien wanneer een online video reclame bevat. De gedragscode is mede tot stand gekomen na een literatuuronderzoek naar transparantie van reclame in online video’s, dat in opdracht van het CvdM door de Universiteit van Amsterdam en de Radboud Universiteit is uitgevoerd.

De richtlijnen

De bij de Social Code: YouTube aangesloten YouTubers zullen informatie gaan geven wanneer:

1. een YouTuber wordt betaald om reclame te maken voor een merk, product of dienst;
2. een YouTuber wordt betaald om reclame te maken voor een goed doel of maatschappelijk thema;
3. een YouTuber bewust aandacht besteedt aan een product of dienst dat gratis of met korting is verkregen;
4. een YouTuber een product of dienst toont dat hij op eigen initiatief heeft gekocht.

YouTubers zullen het kijkerspubliek gaan informeren door het plaatsen van een voorgeschreven tekst in de omschrijving van hun video's en / of een duidelijke (afgebeelde of gesproken) tekst in het begin van de video. Een voorbeeld: wanneer een YouTuber wordt betaald voor het maken van reclame voor een merk, product of dienst, dient hij de volgende tekst in de omschrijving onder de YouTube-video te plaatsen: ''Deze video bevat een betaalde samenwerking met [naam merk]. Deze vermelding is onderdeel van de Social Code: YouTube. Voor meer informatie, ga naar https://desocialcode.nl''

Bestaande regels

Iedereen die op dit moment – en via welk medium dan ook – reclame maakt, is gehouden aan de regels over oneerlijke handelspraktijken en misleidende en vergelijkende reclame, zoals vastgelegd in Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek. Daarnaast bestaat sinds 2014 de Reclamecode Social Media (RSM) van de Stichting Reclame Code. De RSM richt zich – in tegenstelling tot de Social Code: YouTube – primair tot adverteerders, die via 'verspreiders' (op bijvoorbeeld YouTube, Snapchat, Twitter en Instagram) reclame maken. De RSM verplicht adverteerders onder andere om de verspreiders waarmee zij samenwerken bekend te maken met de RSM, en de verspreiders te verplichten zich aan de RSM te houden. De Stichting Reclame Code heeft aangegeven de komst van de Social Code: YouTube toe te juichen en stelt zelfs voor de Social Code: YouTube op te nemen in de RSM, zodat deze door de reclamebranche breed (dus niet alleen door de aangesloten YouTubers) kan worden toegepast, en de naleving van de regels door de Reclame Code Commissie kan worden getoetst.

Toekomstige wetgeving

In 2016 heeft de Europese Commissie een voorstel gepubliceerd voor een herziening van de Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten. Op grond van deze nieuwe richtlijn, die zal worden geïmplementeerd in de Nederlandse Mediawet, kunnen video's op YouTube en andere platformen in de toekomst mogelijk onder het toezicht van het CvdM komen te vallen. Door haar bijdrage aan de Social Code: YouTube lijkt het CvdM zich in aanloop naar de toekomstige richtlijn alvast te willen mengen in de regulering van reclame op social media.

Conclusie

De Social Code: YouTube geldt slechts voor YouTubers die zich vrijwillig onderwerpen aan de gedragscode. Regels voor reclame op social media bestonden al langer. Het aansluiten bij de Social Code: YouTube kan voor YouTubers en de adverteerders waarmee zij samenwerken een goed middel zijn om vertrouwen te wekken bij (jonge) kijkers en hun ouders. Vooralsnog is er geen (zelfregulerende of overheids-) organisatie die toezicht houdt op de gedragscode, zoals dat bijvoorbeeld wel het geval is bij de Reclamecode Social Media. Door toekomstige Europese wetgeving wordt het toezicht op reclamemakende YouTubers mogelijk echter uitgebreid. Indien u meer wilt weten over de Social Code: Youtube, of over (online) reclamerecht in het algemeen, neem dan contact op met één van onze gespecialiseerde advocaten op dit gebied.