Eigendom netwerken. Nieuwe wetgeving op komst?

06 jul '18

Baanbrekende uitspraak inzake Liander en Lingemeer Beheer over de eigendom van het Lingemeernetwerk. In 1995 hebben de rechtsvoorgangers van Liander N.V. en Liander Infra N.V. (zijnde N.V. NUON Zuid-Gelderland en N.V. Maatschappij tot Gasvoorziening Gelders Rivierengebied) (“Liander”) voor Lingemeer Beheer (“Lingemeer”) recreatiewoningen aangesloten op het gas- en stroomnet. Inmiddels is de recreatiebestemming van deze woningen afgehaald en worden deze normaal bewoond. Het geschil tussen Liander en Lingemeer ontstaat wanneer Lingemeer zich in 2014 in de openbare registers als eigenaar van het gas- en stroomnet Lingemeernetwerk inschrijft. Huidige regelgeving Volgens de wet behoort de eigendom van een net dat bestaat uit een of meer kabels of leidingen en dat bestemd is voor transport van gas en energie, toe aan de ‘bevoegde aanlegger’ van dat net, dan wel aan diens rechtsopvolger. Deze regel is ook van toepassing op een net dat is aangelegd voor de inwerkingtreding van de huidige regelgeving in 2007. De wetgever heeft door middel van een “Overgangswet” een speciale procedure voor oude netten in het leven geroepen omdat het bevoegd aanleggerschap niet kan worden bewezen als de bewijzen (bijv. nota’s, vergunningen) daarvan verloren zijn gegaan. Voor netten van voor 2007 waarvan onzeker is wie de bevoegde aanlegger was, is degene die zich op 1 februari 2007 (de “Peildatum”) ‘als eigenaar gedroeg’ bevoegd om zich in de openbare registers in te schrijven als eigenaar. De notaris onderzoekt of dat het geval is en zal bewijsstukken daarover verzamelen en aan zijn Kadasterverklaring hechten. Bij publicatie van deze inschrijving in de Nederlandse Staatscourant en een landelijk dagblad gaat een vervaltermijn van één jaar lopen waarbinnen de inschrijving moet worden betwist. Als er zich na dat jaar dan nog een eigenaar meldt, dan volgt uit de wet dat die alleen schadevergoeding kan eisen en niet alsnog de eigendom claimen. Casus Lingemeer In 2014 heeft Lingemeer zich als bevoegd aanlegger door de notaris laten inschrijven als rechtmatig eigenaar. Blijkbaar waren er stukken waaruit bleek dat Lingemeer zich op de Peildatum als eigenaar gedroeg. Liander had tot een jaar na deze registratie de gelegenheid om een beter recht aan te tonen om de inschrijving te betwisten. Nu Liander deze gelegenheid onbenut heeft gelaten is de mogelijkheid daartoe vervallen. Dus staat het nu vast dat Lingemeer de rechtmatig eigenaar van het Lingemeernetwerk is. Schadevergoeding door overdracht om niet Liander heeft alleen nog een eventuele aanspraak op schadevergoeding als zij het net heeft aangelegd. Als het in de vervolgprocedure namelijk komt vast te staan dat de rechtsvoorgangers van Liander de bevoegde aanleggers zijn van het Lingemeernetwerk, dan zou de registratie van het Lingemeernetwerk door Lingemeer een inbreuk op het eigendomsrecht en op het economische eigendomsrecht van Liander opleveren. Indien de inbreuken onrechtmatig zijn, wordt Lingemeer jegens Liander schadeplichtig. Over een mogelijke schadevergoeding geeft de rechter het volgende aan: “In dat geval acht de rechtbank schadevergoeding in natura, door overdracht om niet van het Lingemeernetwerk aan Liander Infra, passend”. Deze mogelijkheid is nog niet aan de orde geweest in de wetsgeschiedenis of in de praktijk. Het betekent dat de eigenaar van een geregistreerd net op basis van de Overgangswet nog niet zo zeker kan zijn van zijn eigendomsrecht. Hij kan worden gedwongen dit over te dragen. Om vast te stellen dat de rechtsvoorgangsters van Liander de bevoegde aanleggers zijn van het Lingemeernetwerk, heeft Liander van de rechter een bewijsopdracht gekregen om aan te tonen dat N.V. NUON Zuid-Gelderland en N.V. Maatschappij tot Gasvoorziening Gelders Rivierengebied de bevoegde aanleggers van het Lingemeernetwerk waren. Als Liander hierin slaagt, acht de rechtbank schadevergoeding in natura, door overdracht om niet van het Lingemeernetwerk aan Liander Infra, passend. Betekenis voor de praktijk Na de vervaltermijn van een jaar komt de eigendom toe aan de partij die heeft geregistreerd. Voorheen werd ervan uitgegaan dat een partij met een beter recht na die periode alleen een recht op schadevergoeding had. Daarbij werd gedacht aan een financiële vergoeding. Het is bijzonder dat de rechter oordeelt dat die kan bestaan uit levering aan de partij met een beter recht. Bij het lezen van de uitspraak komt de vraag boven: heeft de notaris “het zich gedragen als eigenaar op de Peildatum” goed onderzocht? Zoniet, dan kan de notaris wellicht een claim van zijn cliënt of zelfs van Liander verwachten. De notaris dient de bewijsstukken goed te onderzoeken en ervan overtuigd te zijn dat het rechtsfeit heeft plaatsgevonden. Een andere vraag is of alle netwerkeigenaren elke dag de Staatscourant moeten uitpluizen. Dat is wel het huidige systeem van de wet omdat de eigenaar door deze procedure wordt beschermd. De uitspraak geeft aan dat het belangrijk is om de eigendom van netwerken te registreren. Onduidelijkheid over de eigendomssituatie komt het rechtsverkeer niet ten goede. Meest praktisch is om dat meteen na de aanleg te doen omdat dan alle bewijsstukken voor handen zijn. Wetswijziging? Gelukkig is er een wetswijziging op handen. Daarbij zal de procedure van de Overgangswet worden aangepast. De Minister heeft dat destijds bij de totstandkoming beloofd. Er gaan geluiden op uit de praktijk om een wettelijk vermoeden te introduceren. Dit vermoeden zou betekenen dat degene die het netwerk aanlegt wordt vermoed de bevoegde aanlegger te zijn, indien hij zich gedurende een aaneengesloten periode van een nader te bepalen aantal jaren (bijvoorbeeld vijf) voorafgaand aan het moment van inschrijving als eigenaar heeft gedragen. Link naar de uitspraak. Wordt vervolgd.

Contact

Partner, Notaris

Jolande van Loon

Expertises:  Notarieel recht, Ondernemingsrecht, Energierecht, Vastgoedrecht, Fusies en Overnames, Vastgoed, Energie,

Deel dit artikel

Blijf op de hoogte

Klik op het plusje en schrijf je in voor updates over dit onderwerp.

Expertise(s)

Onderwerp(en)

Met uw inschrijving blijft u op de hoogte van de laatste juridische ontwikkelingen op dit gebied. Vul hieronder uw gegevens in om per e-mail op te hoogte te blijven.

Persoonlijke gegevens

 

Bedrijfsgegevens

Meer informatie over hoe we uw persoons­gegevens gebruiken, kunt u lezen in onze privacyverklaring. U kunt uw voorkeuren altijd wijzigen via de link ‘Profiel wijzigen' of u afmelden via de link ‘Afmelden'. Deze links vindt u onderaan ieder bericht dat u van Ploum ontvangt.

* Verplicht in te vullen velden.

Geïnteresseerd in

Persoonlijke gegevens

 

Bedrijfsgegevens

Meer informatie over hoe we uw persoons­gegevens gebruiken, kunt u lezen in onze privacyverklaring. U kunt uw voorkeuren altijd wijzigen via de link ‘Profiel wijzigen' of u afmelden via de link ‘Afmelden'. Deze links vindt u onderaan ieder bericht dat u van Ploum ontvangt.

* Verplicht in te vullen velden.

Geïnteresseerd in

Account aanmaken

Haal alles uit Ploum.nl. Binnen een minuut geregeld.

Ik heb al een account

Voordelen Mijn Ploum

  • Volgen wat u interessant vindt
  • Krijg aanbevelingen op basis van uw interesses

*Verplicht in te vullen velden.

Ik heb al een account

Voordelen Mijn Ploum

Volgen wat u interessant vindt

Krijg aanbevelingen op basis van uw interesses

{phrase:advantage_3}

{phrase:advantage_4}


Waarom vragen we uw naam?

We vragen u om uw voor- en achternaam zodat wij die kunnen gebruiken als u zich bijvoorbeeld inschrijft op een Ploum Kennisevent.

Wachtwoord

Er wordt automatisch een wachtwoord voor u aangemaakt. Zodra uw account is aangemaakt ontvangt u dit wachtwoord in een welkomstmail. U kunt er direct mee inloggen. Dit wachtwoord kunt u indien gewenst ook zelf aanpassen via de wachtwoord vergeten functie.