Adidas verliest strijd om driestrepen-merk

Adidas is al jaren verwikkeld in vele procedures over de geldigheid van en inbreuk op het wereldwijd bekende driestrepen-merk. Zo voerde Adidas jarenlang een procedure tegen H&M over het gebruik van twee strepen op de mouw van een vest. Afgelopen week is er een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan deze strepenoorlog. Het Gerecht van de Europese Unie heeft namelijk één van de vele variaties op het ingeschreven driestrepen-merk van Adidas nietig verklaard (zie hier de beslissing). De beslissing van het Gerecht gaat over een merkinschrijving van Adidas uit 2013, voor een beeldmerk waarin drie zwarte strepen verticaal in een wit vlak waren geplaatst (het driestrepen-merk):

Niet onderscheidend

Het Belgische bedrijf Shoe Branding Europe begon in 2014 een nietigheidsprocedure omdat zij vond dat het driestrepen-merk van Adidas ieder onderscheidend vermogen mist. Dat wil zeggen, in de ogen van Shoe Branding Europe zou het publiek drie strepen in principe niet als merk, maar bijvoorbeeld als een versiering op kleding opvatten. Op grond van het Europese merkenrecht kunnen tekens alleen als merk ingeschreven worden indien deze tekens onderscheidend vermogen hebben. Het onderscheidend vermogen stelt het merk in staat om producten van een onderneming te onderscheiden van producten van andere (concurrerende) ondernemingen. Anders gezegd, een merk geeft de herkomst van een product aan. Een teken dat bestaat uit een simpele versiering zal door het publiek in principe niet worden opgevat als zo’n herkomstaanduiding.

Inburgering

Toch kunnen simpele tekens een grote onderscheidende kracht hebben doordat het teken veelvuldig gebruikt is, bijvoorbeeld op producten en in marketingcampagnes. Het gebruik zorgt er dan voor dat het teken dat van huis uit niet onderscheidend is, toch onderscheidend wordt. In het merkenrecht heet dat fenomeen (het verkrijgen van onderscheidend vermogen) ‘inburgering’. Adidas deed in de procedure ook een beroep op inburgering: Adidas zou het driestrepen-merk zo intensief en langdurig gebruikt hebben, dat het inmiddels door het publiek als merk wordt opgevat. Inburgering moet wel bewezen worden door degene die daar een beroep op doet, in dit geval Adidas. Adidas kon dit bewijs leveren door voorbeelden van gebruik te laten zien, zoals afbeeldingen van producten, facturen met daarop de verkoop van die producten en reclamecampagnes. Dat leek niet een groot probleem. Immers, Adidas had maar liefst 12.000 pagina’s aan bewijsmateriaal ingediend. Toch ging het Gerecht aan deze enorme hoeveelheid ingediend bewijs voorbij.

Conclusie van het Gerecht

Het Gerecht stelt als eerste vast dat het driestrepen-merk een ‘uitermate eenvoudig’ merk is. Daardoor kunnen allerlei variaties op het ingeschreven driestrepen-merk niet als bewijs dienen. Adidas had bijvoorbeeld afbeeldingen overlegd waarop weliswaar driestrepen afgebeeld stonden, maar de kleuren van het gebruik stemden niet overeen met het driestrepen-merk dat bestond uit drie zwarte strepen tegen een witte achtergrond. Dit bewijs was dus onbruikbaar. Verder had Adidas niet aangegeven welke afbeeldingen van de in totaal 12.000 pagina’s als bewijs dienden, en waarom deze afbeeldingen wel relevant waren. En hoewel de cijfers over de omzet en over de uitgaven voor reclame ‘indrukwekkend’ zijn, zo oordeelt het Gerecht, heeft Adidas nagelaten om aan te geven welke deel van deze cijfers precies ziet op het driestrepen-merk. Daardoor kan het Gerecht niet vaststellen of en op welke schaal het driestrepen-merk door Adidas is gebruikt. De conclusie van het Gerecht is dat Adidas niet (voldoende) heeft laten zien dat zij in de afgelopen jaren het driestrepen-merk op een dusdanige wijze heeft gebruikt dat het als merk is ingeburgerd. Deze uitspraak betekent niet het ‘einde’ voor het driestrepen-merk. Immers, Adidas heeft nog vele andere merkinschrijvingen voor het driestrepen-teken. Zo heeft Adidas wel geldige merken voor de drie strepen die zijn aangebracht op specifieke plaatsen, zoals op de zijkant van een schoen of de mouw van een vest. Deze beslissing onderstreept het belang van gebruiksbewijs: het kan geen sinecure zijn om op een later moment aan te tonen dat het merk al eerder is gebruikt. Daar komt bij dat het altijd van belang is om in een procedure voor ieder bewijsstuk goed te onderbouwen waarom dat bewijsstuk relevant is voor de procedure. Het simpelweg indienen van een enorme hoeveelheid bewijs lijkt indrukwekkend, maar helpt je niet altijd verder. Bent u benieuwd hoe om te gaan met de strenge regels over het bewijzen van merkgebruik?  Ploum heeft een gecombineerde praktijk van advocaten en merkengemachtigden met veel ervaring in huis en staat u graag bij.