Bagateldelicten: ontslag op staande voet wegens diefstal van een pak Optimel
Recentelijk oordeelde de
Rechtbank Amsterdam dat een supermarktmedewerker terecht op staande voet was ontslagen wegens het meenemen van een pak Optimel. Rechtvaardigt een dergelijk vergrijp (altijd) een
ontslag op staande voet?
Rechtspraak
In de wet is diefstal als een van de gronden voor een rechtsgeldig ontslag op staande voet opgenomen. Indien het om grotere bedragen gaat, is een ontslag op staande voet uiteraard snel gerechtvaardigd. Toch blijkt uit rechtspraak dat ook bij diefstal van kleine, soms zelfs waardeloze zaken, de rechter een ontslag op staande voet vaak terecht acht.
De strenge benadering
De meeste rechters gaan uit van de strenge benadering. Het uitgangspunt hierbij is ‘diefstal is diefstal’. Ongeacht de waarde van het gestolen goed levert diefstal immers een onherstelbare vertrouwensbreuk op tussen werkgever en werknemer. Zeker indien een werkgever een strikt antidiefstalbeleid voert en de werknemer dus gewaarschuwd is, zal er snel van een dergelijke vertrouwensbreuk sprake zijn.
In de zaak bij de rechtbank Amsterdam ging het om een werknemer die een pak Optimel (over de datum) had meegenomen, alsmede een bakje zalmsalade en twee stuks fruit. Deze etenswaren werden door een externe controleur aangetroffen in haar tas en zij kon geen bon laten zien. Hierop is zij op staande voet ontslagen wegens het overtreden van het bedrijfsreglement.
De kantonrechter stelt dat het ontslag op staande voet inderdaad terecht is. Ondanks het feit dat het pak Optimel reeds over de datum was en de zalmsalade tijdens een personeelsbarbecue ter beschikking van het personeel was gesteld, strookt het meenemen van deze etenswaren niet met het zero tolerance-beleid van werkgever. Supermarkten hebben met een sterk verhoogd diefstalrisico te maken en voeren daarom een strikt beleid. Dat beleid is vaak vastgelegd en wordt regelmatig uitgedragen. Uitzonderingen voor producten die (net) over de datum zijn, kunnen niet worden gemaakt, om een grijs gebied te vermijden tussen wat wel en wat niet mag.
Deze uitspraak is in lijn met eerdere jurisprudentie. Eerder mocht een
supermarktmedewerkster geen etenswaren nuttigen die al onverkoopbaar waren, leverde het eten van een handje overgebleven pinda’s ontslag op, mocht een
Bijenkorfmedewerkster geen afgeschreven artikelen zonder waarde meenemen en werd een supermarktcaissière ontslagen om een
blikje Red Bull. Ook het ontslag van een
horecamedewerkster die een muntje van 50 cent eerst in haar broekzak stopte, om het muntje daarna alsnog in de kassa te doen, werd terecht geacht. In al deze gevallen gold dat de werknemer had laten blijken niet geheel betrouwbaar te zijn, terwijl het omgaan met geld een belangrijk onderdeel was van de functie.
Persoonlijke omstandigheden
De persoonlijke omstandigheden van de werknemer kunnen evenwel mitigerend werken. Een ontslag op staande voet kan immers zulke ernstige gevolgen hebben voor de werknemer, dat het ontslag toch niet gerechtvaardigd is. Een klassiek voorbeeld uit de jurisprudentie is het vergeten af te rekenen van
twee blikken motorolie à € 4,50 door een oudere werknemer op zijn laatste werkdag. In een dergelijk geval is uiteraard ook minder van belang dat de werknemer blijkbaar niet te vertrouwen is: hij gaat immers toch al uit dienst.
Conclusie
In veel gevallen is een ontslag op staande voet ook mogelijk wanneer de werknemer een zaak van geringe waarde steelt of verduistert. Zaak is om dit ontslag op staande voet altijd zo snel mogelijk te geven na ontdekking van de diefstal. Uiteraard is hoor en wederhoor ook van belang in dit soort situaties en kan een strikt beleid op het gebied van diefstal in uw voordeel werken.
Overweegt u een ontslag op staande voet bij een bagateldelict of om een andere dringende reden? Neem dan contact op met onze sectie
Arbeidsverhoudingen & Medezeggenschap voor advies over de handelswijze en eventuele risico’s!
Dit artikel is geschreven door Michelle Westhoeve en Rutger Ploum.